بند «ح» تبصره ۱ قانون بودجه سال ۱۴۰۴، ادامه مسیر دولت در وضع مالیات بر دارایی های غیرمولد است. این بند به طور خاص بر املاک گران قیمت و زمین های دارای ارزش بالا تمرکز دارد تا بخشی از درآمد پایدار مالیاتی را تامین کند. در ادامه، این بند از منظر حقوقی و اجرایی بررسی شده است.
مبنای محاسبه: ارزش روز بر اساس ماده ۶۴ قانون مالیات های مستقیم
برخلاف تصور عمومی، مبنای محاسبه در این بند «ارزش بازار» نیست، بلکه همان «ارزش معاملاتی موضوع ماده ۶۴» است. این ارزش ها هر چند سال یک بار توسط کمیسیون تقویم املاک در سازمان امور مالیاتی تعیین و اعلام می شود. در نتیجه، مبلغ مالیات به نسبت قیمت واقعی ملک پایین تر است، اما از نظر قانونی قطعی محسوب می شود.
دامنه شمول و معافیت ها
املاک مسکونی بالای ۳۰۰ میلیارد ریال و تجاری یا اداری بالای ۵۰۰ میلیارد ریال مشمول مالیات دو در هزار هستند. املاک فاقد اعیانی و واحدهای غیرمجاز نیز تحت پوشش بند آمده اند. معافیت مهم این بند، مربوط به اشخاصی است که تنها مالک یک واحد مسکونی بوده اند و در ده سال گذشته آن را حفظ کرده اند.
ضمانت اجرایی و محدودیت نقل و انتقال
بند پایانی قانون تصریح می کند که تا زمان پرداخت مالیات، هیچ نقل و انتقالی (اعم از قطعی، رهنی یا اجاره) امکان ثبت ندارد. سازمان ثبت اسناد موظف است قبل از صدور سند، استعلام برخط از پایگاه مالیاتی بگیرد. در صورت تخلف، مسیولیت تضامنی بین خریدار و فروشنده برقرار است.
تفاوت این مالیات با مالیات خانه های خالی
مالیات خانه های خالی بر «استفاده نکردن» از ملک تمرکز دارد اما بند «ح» بر «ارزش بالا»ی ملک. در واقع ممکن است یک خانه لوکس که در آن سکونت دارید مشمول بند «ح» شود اما مالیات خانه خالی نداشته باشد.
چالش های اجرایی و نکات برای مشاوران مالیاتی
- لزوم تعیین دقیق ارزش معاملاتی جدید برای شهرهای بزرگ
- تداخل احتمالی با مالیات بر دارایی در لوایح اصلاحی آینده
- الزام ثبت اطلاعات در پایگاه یکپارچه املاک (سامانه املاک و اسکان)
برای مشاوران مالیاتی، آشنایی با تفاوت ارزش معاملاتی و ارزش واقعی در پرونده های نقل و انتقال اهمیت بالایی دارد. این بند عملا راه را برای شفافیت بیشتر اطلاعات ملکی باز می کند و می تواند پایه ی مالیات بر دارایی گسترده تری در آینده باشد.
برای بررسی دقیق بندهای مالیاتی یا دفاع در هیات حل اختلاف، با محسن زمانی در ارتباط باشید.
🔗 برای مطالعه ساده تر و مثال های عددی از محاسبه مالیات املاک لوکس، مقاله مالیات املاک لوکس ۱۴۰۴ به زبان ساده را ببینید.
